Eenzaamheid bij ouderen

In Nederland zijn 1 miljoen ouderen eenzaam. Dat betekent dat 1 op de 4 ouderen voor zijn of haar gevoel niet meer meetelt in onze maatschappij. Een schrikbarend gegeven.

Wat is eenzaamheid?

Stel je eens voor: je bent slecht ter been en de deur uit zonder rollator is geen optie. Dicht bij huis heeft de buurtsupermarkt de deuren gesloten en een kop koffie met de wijkverpleger of de schoonmaker schiet er keer op keer bij in door tijdgebrek. Met de rollator het openbaar vervoer gebruiken om familie te bezoeken lijkt op een militaire operatie. Daar komt bij dat je niet graag een beroep doet op je kinderen, die vaak zelf maar net het hoofd boven water kunnen houden met een drukke baan en kleine kinderen. Uit schaamte trek je zelf niet aan de bel. Het is moeilijk te accepteren dat je langzaam maar zeker een eenzamere oudere bent geworden.

Als je dit dramatisch vindt klinken is dat niet zo gek. Eenzaamheid bij ouderen kan dat zeker zijn. Je bent niet van de één op andere dag eenzaam. Hier gaat vaak een lang en langzaam proces aan vooraf. Het kan iedereen overkomen. Of je nu in de grote stad woont of in een dorp, arm bent of rijk, kinderen hebt of alleenstaand. Eenzaamheid maakt geen onderscheid en is vaak desastreus.

Wat doet eenzaamheid met een mens

Eenzame ouderen hebben 14% meer kans op een vroege dood ten opzichte van een gemiddeld persoon. Daarmee is de kans op vroeg overlijden bij eenzaamheid twee keer groter dan bij overgewicht. Eenzaamheid verhoogt het stressniveau, de bloeddruk en daarnaast de kans op een depressie. Een schokkende conclusie.

Stichting Nationaal Hulp Fonds helpt eenzame ouderen

Vanuit onze stichting voelen wij een enorme betrokkenheid bij eenzame ouderen. Om die reden hebben wij ons ten doel gesteld om deze kwetsbare groep te helpen. Dit doen wij door te proberen eenzaamheid op voorhand te voorkomen, de zelfredzaamheid van ouderen te verbeteren en staan wij klaar voor vragen en bieden wij een luisterend oor.

Eenzame ouderen in cijfers

• 1 op de 4 ouderen voelt zich eenzaam. Dat zijn ruim 1 miljoen 55-plussers die zich eenzaam voelen.
• 000 ouderen zijn extreem eenzaam. Zij hebben hooguit eens per maand een sociaal contact. Iemand die de simpele vraag stelt: ‘Hoe gaat het met u?’.
• Eenzaamheid neemt toe met de leeftijd. Dit geldt specifiek voor sociale eenzaamheid. Het percentage mensen dat zich emotioneel eenzaam voelt, neemt toe vanaf 75 jaar. Vanaf 50-jarige leeftijd voelt meer dan 40% van de Nederlanders zich eenzaam. Van de 75- tot 85-jarigen voelt bijna 50% zich eenzaam. Van de 85-plussers voelt bijna 60% zich eenzaam.
• Ook extreme eenzaamheid neemt toe met de leeftijd. Van de 65- tot 75 jarigen voelt ruim 7% zich (zeer) ernstig eenzaam. Voor 75- tot 85-jarigen geldt dit voor bijna 10%. Van de 85-plussers voelt bijna 14% zich extreem eenzaam.
• 75-plussers voelen zich sneller eenzaam door een opeenstapeling van gebeurtenissen, zoals het overlijden van een partner en andere leeftijdsgenoten en het verlies van mobiliteit en zelfstandigheid.
• Zowel mannen als vrouwen voelen zich eenzaam. Onder eenzame 85-plussers bevinden zich relatief veel vrouwen. Waarschijnlijk komt dit doordat oudere vrouwen vaker alleenstaand zijn dan oudere mannen.
• Van alle 65-plussers woont ongeveer 52% alleen en van alle 75-plussers ongeveer 64,6%. Het meest eenzaam zijn alleenwonende ouderen die gescheiden zijn en weinig sociale relaties hebben.
• 85% procent van de eenzame ouderen vindt het lastig eenzaamheid bespreekbaar te maken. Zij hebben het gevoel hiermee anderen lastig te vallen.

Bronnen: TNS NIPO, RIVM, Sociaal Cultureel Planbureau, CBS, Nationaal Ouderenfonds, Onderzoek Professor Cacioppo, Universiteit van Chicago / The Journal of Psychology, 2012.